Allelopatia – to jak możemy wyczytać w wielu miejscach szkodliwy lub korzystny wpływ substancji chemicznych wydzielanych przez rośliny lub grzyby danego gatunku lub pochodzących z rozkładu tych roślin. Allelopatia odnosi się głównie do substancji chemicznych wydzielanych do podłoża, które wpływają na wzrost innych organizmów w bezpośrednim otoczeniu, głównie roślin i bakterii. Substancje mogą pobudzać lub hamować kiełkowanie, a także wzrost i rozwój innych gatunków roślin żyjących w bliskim sąsiedztwie lub zajmujących bezpośrednio po nich to samo miejsce.
Najprościej mówiąc to oddziaływanie jednej rośliny na korzyść lub niekorzyść roślin obok rosnących.
Dla mniej cierpliwych tabela oddziaływania roślin. Osoby zainteresowane zgłębieniem tematu zapraszam do tekstu poniżej tabeli.
ROŚLINA | na nią dobrze działa | na nią źle działa | ona dobrze działa na | ona źle działa na |
---|---|---|---|---|
CEBULA | ogórki, pomidory, buraki ćwikłowe(3), marchew(3), pietruszka, por(2), truskawki, warzywa kapustne, majeranek, sałata(2), koper, cząber, sałata | kapusta, groch(3), fasola(5), rzodkiewki | por, marchew, pomidory, truskawki, brokuły | |
MARCHEW | czosnek, pomidor(2), cebula(4), koper(2), por, groch, fasola, rzodkiewka, sałata(2), majeranek, skorzonera, mięta pieprzowa, szałwia lekarska(2), rozmaryn, nagietek(2), truskawka | seler, ziemniak, warzywa kapustne | ||
OGÓREK | seler, szpinak, fasola(2), groch, burak ćwikłowy, sałata(2), pietruszka, kukurydza, czosnek, bazylia, estragon, koper, kolendra, kminek, nasturcja, nagietek | pomidor(3), rzodkiewka, rzodkiew, ziemniak(2) | ||
BURAK ĆWIKŁOWY | fasola karłowa(2), groch, ogórki, warzywa kapustne(3), sałata(2), czosnek(2), koper, cebula(3), soja, por | szpinak, fasola tyczna, gorczyca(2) | czosnek, groch, cebula, fasola karłowa, soja, por, warzywa kapustne | |
CZOSNEK | pomidor, ogórek, sałata(2), marchew, burak ćwikłowy, skorzonera, bazylia, malina, truskawka, drzewa i krzewy owocowe, ziemniak | fasola(2), groch | marchew, truskawka, pomidory, ziemniaki | burak ćwikłowy(2), groch, fasola |
FASOLA | warzywa kapustne(!), ogórek(3), kukurydza(3), dynia(2), sałata, rzodkiewka, burak ćwikłowy(!), seler(2), szpinak, kminek, koper, szałwia lekarska, aksamitka, truskawki(2), cząber ogrodowy(2), mięta(2), por, ziemniak(3), pietruszka, marchew, pomidory, groch, | groch, czosnek, koper włoski, por, cebula(3) i inne cebulowe warzywa, warzywa kapustne(!), burak ćwikłowy(!), | dynia, groch, kalafior(!), kalarepa, kukurydza, ogórek, por, seler, cząber, mięta, ziemniaki | cebula(2), groch(!), warzywa kapustne, |
DYNIA | fasola(4), kukurydza(4), nasturcja | fasola, kukurydza | ziemniaki | |
GROCH | ogórek(3), sałata, marchew(3), warzywa kapustne, burak ćwikłowy, koper, kminek(2), szałwia lekarska, nasturcja, nagietek, kukurydza(2), rzodkiewka, seler, truskawka, mięta, ziemniaki | por, fasola, ziemniaki, cebula, czosnek, szczypiorek, szalotka, czosnek | marchew, ogórek, rzodkiewka, kukurydza, seler, truskawka, kminek, mięta, ziemniaki | |
WARZYWA KAPUSTNE | fasola(2), groch, sałata, marchew, burak ćwikłowy, seler, szpinak, pomidor, ziemniak, bazylia, kolendra, kminek, mięta pieprzowa, szałwia lekarska, tymianek, melisa, nagietek, aksamitka, nasturcja] | czosnek, por, cebula, fasola | ||
POMIDOR | fasola, sałata(3), seler(2), por, szpinak(2), cebula(2), czosnek(2), marchew, pietruszka(2), bazylia, koper, mięta pieprzowa, cząber ogrodowy, nagietek, aksamitka | ogórek(2), groch, kalarepa(2), koper włoski, ziemniaki(2), kolendra, warzywa kapustne(2), | ||
SZPINAK | rzodkiewka, burak ćwikłowy, sałata, ziemniak | warzywa kapustne | seler | |
SELER | groch, fasola, kapusta, ogórek, szpinak, por, cebula, czosnek | |||
KALAREPA | por, groch, seler(2), rzodkiewka, rzodkiew, burak ćwikłowy(3), szpinak, sałata, kapustne (!), cebula, ogórek, fasola karłowa, zioła | kapusta(!), fasola tyczna, pomidory, rzodkiewka, marchew | burak ćwikłowy, cebula, kapustne, ogórek, seler, fasola karłowa, zioła | |
POR | sałata(2), ogórek, rzodkiewka, marchew(2), pomidor, seler, burak ćwikłowy, fasola, pietruszka, cebula(2), truskawka | groch, fasola, burak ćwikłowy | ||
SAŁATA | kapusta, groch, ogórek, koper włoski, marchew(2), cebula, rzodkiewka, pomidor(2), cebula(2), mięta pieprzowa, koper, cząber ogrodowy, trybuła, nasturcja | pietruszka(3), seler | ||
TRUSKAWKA | groch, fasola, szpinak, czosnek(2), ogórecznik | ogórek, kapusta | ||
KOPER | warzywa, kapustne, marchew, ogórek, sałata, cebula | pomidor | ||
KUKURYDZA | ogórek, ziemniak | |||
SELER | warzywa kapustne, pomidor | |||
PIETRUSZKA | cebula | |||
AKSAMITKA | pomidory | |||
BAZYLIA | majeranek | pomidory, warzywa kapustne | majeranek | |
BÓB | pomidory, seler | pomidory, seler | ||
BROKUŁY | cebula, zioła, warzywa kapustne, nasturcja | |||
CHRZAN | jabłoń, szparagi, ziemniaki | |||
KALAFIOR | warzywa kapustne, nasturcja, seler, fasola, zioła | pomidor, marchew, rzodkiewka | warzywa kapustne | pomidor, marchew, rzodkiewka |
Allelopatia odnosi się głównie do substancji chemicznych bezpośrednio oddziaływających na pozostałe rośliny. Pamiętajmy jednak że oddziaływanie na siebie roślin nie kończy się na tym.
Bardzo ważnym elementem oddziaływania roślin na siebie jest odstraszanie szkodników lub hamowanie rozwoju chorób. Najbardziej znanym przykładem takiego oddziaływania jest uprawa współrzędna marchwi i cebuli. Zapach marchwi zniechęca do żerowania śmietkę cebulankę szkodnika cebuli, natomiast zapach cebuli odstrasza szkodnika atakującego korzenie marchwi – połyśnicę marchwiankę. Truskawki doskonale czują się z czosnkiem dzięki temu że ten hamuje rozwój szarej pleśni, która jest głównym problemem w tych uprawach.